U susret stogodišnjici fudbala u Baru (3.): Utakmice protiv italijanskih okupatora

Iz predhodnih djelova: Prvi klub  iz 1921. godine “Četnik” se 1923. ujedinio sa klubom “Željezničar” i stvoren je “Crnojević”. U prvim godinama postojanja klub je odigrao brojne utakmice a ponajviše prijateljske.

Piše: Lazar Macanović. prof.

 “CRNOJEVIĆ”, poslije formiranja podsaveza 1930. godine

Crna Gora je dobila svoj nogometni podsavez 1930. godine, a za prvog predsjednika izabran je profesor sa Cetinja, Nikola Latković, urednik i vlasnik novina i jedan od najuglednijih sportskih radnika tog vremena. Nakon formiranja podsaveza, raste i interesovanje za fudbal. Publika u velikom broju prati utakmice a sva štampa iz tog perioda prenosi rezultate sa pojednih utakmica. “Slobodna misao” od 6. septembra 1930. godine registrovala je nastup “Bjelogorca” iz Ulcinja, u Baru, gdje je poražen od “Crnojevića” sa 4:1.

U toku 1931. godine “Crnojević” je odigrao tri utakmice,  i to sa  SC  “ Rastislav ”  iz  Ulcinja,  koju je  dobio  sa  2 : 1,  i  dvije utakmice sa  “ Zrinskim ”  iz Tivta. Prvu utakmicu  u Baru dobio je sa 4:1, a drugu utakmicu u Tivtu izgubio je sa 3:1. Među najboljima u tim utakmicama su bili Drecun, Kavaja i Vlado Bulatović.

Prije odlaska  u Albaniju, 2 avgusta 1931. godine, ekipa “Crnogorca” je igrala u Baru i pobijedila domaći “Crnojević” sa 6:0 (3:0). Kasno uveče “Crnogorac” je brodom “Srbin” otputovao u Drač.

 Iste godine, 16. avgusta, u Baru, “Crnojević” je visoko porazio novoosnovanu ekipu “VSK” iz Virpazara sa 12:0.

“Crnojević” je 1931. i 1934. godine odigrao utakmice u Skadru. Vođa puta na prvoj utakmici je bio Mićo Iličković. Išli su autobusom, makadamom, ali u Vladimiru se pokvario autobus.

Nije bilo druge, spakovali su stvari i krenuli pješke. Prešli su Bojanu, uveče prenoćili u Skadru a sjutradan, obuveni u duple vunene čarape, istršali na teren. Atmosfera je bila zastrašujuća.

Gađali su ih kamenicama, prijetili, vukli golmana za dres i tukli. Ali izdržali su i, ponajviđe, zahvaljujući junaku utakmice, golmanu Jovanu Nikočeviću, pobijedili. Rezultat je bio 2:1. Druga utakmica je odigrana pod sličnim uslovima, ali bez incidenata. Izgubili su sa 1:0.

Na tim  utakmicama igrali su: Bato Šikoparia, Marko Drecun, Savo Nikezić, Vaso Delibašić, Milo Pavićević, Dušan i Jovan Kavaja, Čika Begović, Blažo Crnčević, Đuro Nikezić, Ljoro Pici, Vlado Bulatović, Anto Trceta, Luka Bulatović, Jovan Nikočević, Ivan Zakopčeg, Jovan Nikezić. Trener je bio Andrija Perović.

 Početkom marta 1932. godine raspisane su utakmice za prvenstvo  Podsaveza. “Jugosloven” je 27. marta bio gost u Baru, gdje je “Crnojević” pobijedio sa 1:0. Drugi veliki uspjeh te godine “Crnojević” je postigao u prijateljskoj utakmici sa “Njegošem” sa Cetinja. 

Njega je 17. jula pobijedio sa 4:1 (1:1). Početkom avgusta, iste godine, ovaj klub je zabilježio još jednu vrijednu pobjedu. Na svom terenu savladao je ekipu Pomorske akademije iz Dubrovnika, a “Zetski glasnik” od 13. avgusta piše da je “Crnojević” u velikoj formi.

To je četvrta uzastopna pobjeda Barana tog ljeta. Prije pitomaca, pobijeđen je beogradski “BUSK” sa 1:0 (na toj utakmici sudija je bio Baranin Andrija Perović), a krajem jula i ferijalna kolonija iz Petrovca sa 3:2.

U aprilu 1932. je u Ulcinju tamošnji “Bjelogorac” u prijateljskoj utakmici pobijedio ekipu “Crnojevića” sa 4:2, ovu utakmicu vodio je sudija Perović iz Bara, vjerovatno objektivno, jer je jedino uz takvu arbitražu autsajder mogao pobijediti tako jakog protivnika, kakav je bio barski tim.

U proljeće 1933. godine, “Crnojević” u prvenstvu opet igra sa “Igalom” i pobjeđuje kao gost sa 3:2 (0:2). Prije toga, pobijedio je 7. maja cetinjski “Njegoš“ sa 5:1 (3:0). Najbolji u timu “Crnojevića” protiv ekipe “Njegoša” su bili: Begović, Kavaja, Trceta i Pavlović. U polufinalu “Crnojević” je u Baru poražen od “Lovćena” sa 2:1.

Dana 2. avgusta 1933. godine ekipa “Crnojevića” je odigrala još jednu prijateljsku utakmicu sa ekipom beogradskih studenata, koji su ovoga puta bili bolji i pobijedili sa 2:0. Odlično je sudio Begović iz Bara.

“Crnojević” je krajem 1934. godine zapao u krizu, koja je duže trajala. U “Glasu Boke” od 21. septembra 1935. godine objavljeno je službeno saopštenje. U njemu se kaže da “Zrinski” iz Tivta i “Crnojević” iz Bara nijesu za poslednju godinu odigrali nijednu utakmicu, pa se predlaže njihovo brisanje iz Podsaveza.

Mir u mladima izaziva nemir, i svi oni kojima je fudbal u krvi, kreću na hodočašće prema igralištu. “Zetski glasnik” u broju 50. iz 1936. godine donosi vijest o obnovi ovog kluba.

Za ekipu su igrali: Drago Prelević, Jovan i Simo Nikezić, Viktor Krasnić, Draško Lazović, Savo Brajović, Branko Stamatović, Milo Vlahović, Đoko Bulatović, i drugi, a treneri u tom periodu bili su Andrija Perović i Italijan Mileti.

“Crnojević” se u štampi ne pominje do 1938. godine, a tada se pominje kao učesnik takmičenja za kup. Igrao je sa “Crnogorcem” sa Cetinja i poražen je sa 2:1 i to u jednoj utakmici koja je, kako pišu novinari i izvještači, bila toliko gruba da je u više navrata i prekidana.

Uslijedila su ratna vremena i za trenutak se prestalo razmišljati o fudbalu. Poslije ratnih operacija utvđeno je da su u borbama živote izgubili  neki članovi Kluba i to: Boško Strugar, Branko Čalović, Milorad Lekić, Đuro Nikezić, Dušan Kavaja, Anto Iličković i Viktor Krasnić.

 Fudbal za vrijeme okupacije

Fudbal za vrijeme okupacije nije u potpunosti zamro. Italijani željni da pokažu svoju superiornost s vremena na vrijeme su organizovali fudbalske utakmice. U intervjuu “Barskim Novinama” 2002. godine, Anto Radović priča o jednoj takvoj utakmici protiv okupatorske vojske kad je i on počeo da igra za barskog “Crnojevića”:

“Neposredno prije kapitulacije Italije, negdje u 1943. trebalo je da bude odigrana utakmica između “Crnojevića” i okupatorske vojske, zapravo reprezentacije Njemačke i Italije. Toni Trceta je zakasnio, “Crnojević” nije imao jedanaestog igrača i iz publike su zavikali: “Neka igra Anto”.

Trebalo je da čuvam njihovo desno krilo, fudbalera brzog kao munja. U našem timu najbolji fudbaler bio je centarhalf Marčeli, Italijan, ljepotan, koji je utekao od rata u Crnu Goru. Radio je kao vozač u italijanskoj fabrici u Baru . Prije nego što je pobjegao preko Jadrana, igrao je za čuveni italijanski klub “Ambroziju”, koja je bila nešto kao danas “Juventus”.

Taj Marčeli mi je rekao prije nego što je utakmica počela: “Tieni per la mutande!” (“Drži ga za gaćice!”). Odigrao sam veoma dobro tu svoju prvu utakmicu za “Crnojevića”. Nisam ispuštao iz vida igrača kojeg sam čuvao, bio sam stalno uz njega, uklizavao, izbijao loptu pred njim. Na poluvremenu je došao Toni Trceta, ali moji suigrači nisu dali da napustim teren. “Crnojević” je pobijedio reprezentaciju okupatorske vojske 2:0 i niko srećniji, čini mi se, nije bio od mene. Bio sam toliko uzbuđen i radostan, da nisam ni skinuo dres, već sam otrčao kući, u Stari Bar, da bih ga pokazao majci i komšijama.”

Iako su italijani dobro igrali fudbal, za zakazanu utakmicu sa “Crnojevićem” za suđenje su doveli Andriju Perovića koji je na teren doveden pravo iz zatvora.

Naklonost Italijana mu je, kao robijašu, mogla donijeti neke olakšice, ali on se na to nije obazirao. Tu utakmicu, kao dijete,  gledao je Rade Perović, sin Andrijin.

Gledao je svoga oca, nije mogao da mu priđe, doveden je iz logora da sudi utakmicu. Andrija je govorio perfektno italijanski i njemački. Na toj utakmici, bile su napravljene i tribine, okupili su se mnogi oficiri okupatorske vojske, među njima i Kolonelo, najveći po rangu, “Crnojević” je pobijedio sa 2:0…

Italijanski igrači su stalno vikali na sudiju… Organizator koji je bio zadužen za utakmicu, zvao ga je Kolonelo, i pitao ga kako je sudio sudija, rekao je: “Odlično, zovni mi onoga što se bunio, još jednom ako kažeš nešto sudiji, ideš u zatvor, tako se ne ostvaruje pobjeda vikom na sudiju!”. A Andrija je sudio kako treba i “Crnojević” je pobijedio…

(Prilikom prikupljanja podataka oko ove utakmice dolazio sam do različitih izjava oko konačnog rezultata - najvjerovatnije je da je odigrano više utakmica između istih aktera - prim. autora.)Marta 1945. godine, dok je rat još trajao, barski tim, odigrao je internacionalnu utakmicu protiv “Vlaznimija” (praktično protiv reprezentacije Albanije) i izgubio sa 6:0.

Viktor Krasnić

Albanac, zanatlija, imao je svoju brijačnicu na Pristanu. Veliki fudbaler i čovjek,  entuzijasta i zaljubljenik u fudbal, organizator svih fudbalskih utakmica u okupiranom  Baru. Išao je od kuće do kuće i molio ljude da zaborave na ratna stradanja i igraju fudbal. Strijeljan sa grupom Grbljana u Starom Baru od strane partizana 25. novembra 1944. godine, po mišljenju mnogih - nepravedno.

Slike:

1. "Dana 7. maja 1933, “Crnojević” protiv cetinjskog “Njegoša”, 5:1 za “Crnojević”. Stoje slijeva na

desno: Aco Pavlović,Bato Šikoparija, Mito Vlahović, NN,NN, Luka Bulatović, Milo Pavićević, NN,

Jovan Nikezić, Toni Trceta, Jovan Nikočević, Andrija Perović. Čuče: NN, Đorđe Begović, NN.

2. Crnojević” protiv cetinjskog “Njegoša”, 7. maj 1933. Zajednička slika obije ekipe

3. Ekipa JSK “Crnojević” 1938. godine, gornji red: Mila Bulatović, Branko Stamatović, Vaso Delibašić, Jovan Nikezić, Slavko Popović, Drago Prelević, Luka Bulatović, Aco Pavlović, Toni Trceta; donji red: Pero Iličković, NN, Milan Vlahović.

4. Ekipa FK “Crnojević” neposredno pred rat 1940. Godine. Stoje slijeva na desno: Perica Iličković, Viktor Krasnić, Aco Čejović - Šufa, NN, Anto Iličković, NN, Branko Stamatović,  Zejnel Čobić. Čuče: Toni Trceta, Božo Kaluđerović, NN, Blažo Mrgudović.

 5. Oktobar 1941. godine, fudbaleri “Crnojevića”, sa strane se vidi italijanski vojnik

6.  Oktobar 1941. godine, fudbaleri “Crnojevića”

7.  Ekipa FK “Crnojević”  1943. godine. Stoje slijeva na desno: Viktor Krasnić,  Milo Bulatović, Branko Stamatović, Toni Trceta, Aco Pavlović, Blažo Mrgudović,  Ivan Kodera. čuče: Celica Iličković, Božo  Kaluđerović, Mito Vlahović, Zejnel  Čobić.