U susret stogodišnjici fudbala u Baru (9.): "Novija" istorija Mornara

Iz prethodnih djelova: Od prvog kluba  iz 1921. godine NK “Četnik”, 1923. godine nastaje NK “Crnojević”. Nakon rata, prvi klub na Pristanu zvao se “Jadran”, onda “Obnova”, pa “Tempo” a od 1949. godine nastaje "Mornar" koji i danas nosi to ime.

Piše: Lazar Macanović. prof.

Pojava prvih pirotehničkih sredstava

 Sezona 1966 / 67.

Poslije napornog takmičenja u Titogradskom fudbalskom podsavezu i kvalifikacija za ulazak u Crnogorsku ligu “Mornar” je stekao pravo da se ove sezone takmiči u društvu najboljih ekipa. Time je Bar poslije više od jedne decenije dobio predstavnika u Crnogoroskoj ligi.

Uspjeh “Mornara” obradovao je mještane Bara, ali na početku takmičenja bilo je neizvjesno da li će se u njoj i takmičiti. Razlog zbog kojeg je bila ova neizvjesnost je u nedostatku sredstava.

U kasi “Mornara” nije bilo ni jednog dinara. Uzaludne su bile sve dotadašnje molbe opštinskim forumima i privrednim organizacijama. Svuda se nailazilo na slijeganje ramenima i riječi da nijesu u stanju da pomognu.

Sve je to rezultiralo da na početku fudbalske sezone igrači “Mornara”, po starom običaju, vrlo neredovno vježbaju. I kada se okupe na treningu, onda svako vježba za svoj račun, jer klub nema stručnog trenera. Igralište uopšte nije uređeno.

Istina barska opština je siromašna, ali ni druge opštine nijesu bogatije pa  uspijeva ju da nađu sredstva za održavanje fudbalskih klubova. Ipak, u poslednjem trenutku su se obezbijedila neka sredstva i“Mornar” se takmičio u Crnogorskoj ligi.

U toj sezoni “Mornar” je zauzeo peto mjesto u ligi u kojoj se takmiči 12 klubova. Plasman “Mornara” ipak zaslužuje pohvalu. Taj uspjeh, djelo grupe entuzijasta nije značajan samo po tome što se “Mornar” visoko plasirao.

Mnogo značajnije je to što se o razvoju sporta počelo ozbiljnije razmišljati. Nađena su čak i skromna sredstva u opštinskom budžetu, a broj simpatizera “Mornara” stalno raste. Poslednje utakmice pratilo je i po 2000 gledalaca.

Ako se uzme u obzir da Bar sa okolinom broji 8000 stanovnika, onda nije teško primijetiti koliko interesovanje postoji u Baru za razvoj sporta.

Najveće zasluge za uspjeh u ovoj sezoni pripada prije svega trenerima Nikoli Mijoviću i Milanu Zirojeviću kao i igračima: Urošu Kneževiću, Branku Bujiću, Martinu Dragišiću, Drašku Peroviću, Predragu Ratkoviću, Pavlu Kopitoviću, Milu Đokvučiću, Preleviću, Slobodanu Mašanoviću, Tomislavu Aleksiću, Danilu Delibašiću, Radovanu Bokanu, Mijoviću, Aleksandaru Cvetinoviću, Vukajlu Slavkoviću, Sjekloći, Kukuličiću, Begoviću, Vračeviću, Dragu Đuroviću, Nikoli Vukčeviću kao i predsjedniku kluba Voju Dabanoviću.

Mnogo interesantnih događaja vezano je za prvu godinu ponovnog igranja “Mornara” u crnogorskoj ligi. Kolika je ljubav prema sportu, kolika je želja za pobjedom i odanost publici i koliko jedan čovjek znači za ekipu kojoj pripada  pokazaje na utakmici “Mornar”-“Arsenal” primjer Danila Delibašića.

“Mornar” je tu utakmicu u Baru počeo bez Delibašića, koji je za to vrijeme blijed i sa velikom temperaturom sjedio iza gola. Kako li se on osjećao koji već 12 godina intenzivno igra i bez kojeg “Mornar” ni u Podsavezu ni u Republičkoj ligi u poslednje tri godine nije odigrao nijednu utakmicu? Kako se osjećao on dok je slušao spontane pozive publike: “Dano, Dano”.

Iz tih poziva on je, izgleda, smogao snage da u 38. minutu obuče dres i zamijeni Đurovića. NJegovim ulaskom počela je u stvari igra onakva kakvu barska publika već dugo očekuje.

LJepotu fudbalske igre Dano je pokazao i u utakmici pretposlednjeg kola u kojoj je “Mornar” slavio protiv “Spuža” sa 4:1,a Dano je za svoju igru dobio čistu desetku.  Na toj utakmici postigao e dva gola a druga dva majstorski pripre-mio.

Interesantna je bila i utakmica u Danilovgradu gdje su igrači “Mornara” doputovali sa deset igrača. Igrači “Mornara” su došli u Danilovgrad da na utakmici sa “Iskrom”izvuku što časniji poraz. Međutim, poslije velike borbe za svaku loptu, pobijedili su sa 3:2, iako su vodili sa 3:0. Golove za“Mornar”postigli su: Aleksić u 30. minutu iz penala,Bokan u 38. i Delibašić u 65. Min.

 Na utakmici 2. kola Mornar-Bokelj 2:4 (1:2) u Baru domaći gledaoci i igrači nijesu mogli sportski da prime poraz od boljeg tima. Deset minuta prije kraja “Mornar” je postigao i treći gol, koji je glavni sudija Božarić bio priznao, ali je pomoćni sudija Jovićević reklamirao da je lopta prije toga bila u gol  autu.  

Došlo je nereda i poslije utakmice neko je pomoćnog sudiju napao. Istina, nije bilo većih incidenata, ali je delegat utakmice izjavio da je organizacija susreta bila loša i da u Baru nema ni najosnovnijih uslova za odigravanje utakmica republičke lige.

1.Titograd         21  16  4  1            67:14  36

2.Rudar                21  16  4  1            58:14 36

3.Jedinstvo       21  11  6  4            44:25  28

4.Čelik               21   9  6  6             48:22  24

5.Mornar           21  10  3  8            42:35  23

6.Bokelj              21  11  1  9            48:46  23

7.Iskra                21   8  3  10           46:52  19

8.Ivangrad        21   7  2  12           32:47  16

9.Dečić               21   4  7  10           29:62  15

10.Spuž               21   5  2  14           28:50  12

11.Brskovo         21   1  7  13           17:52   9

12.Arsenal        11   0  1  10             7:45   1

Interesantan detalj vezan za ovu sezonu je i pojava prvih pirotehničkih sredstava, koje su pomorci donijeli u Bar. Na utakmici sa Spužom tokom čitave utakmice odjekivale su petarde koje su bacali neobuzdani gledaoci.

Sezona 1967 / 68.

U sezoni 1967/68, “Mornar” je još više popravio svoj plasman i zauzeo četvrto mjesto sa 23 osvojena boda i gol razlikom od 53:37. Kako je ove godine formirana druga liga sa 4 grupe, iz crnogorske lige su prešla tri prvoplasirana:Ofk “Titograd”,“Čelik”i“Jedinstvo”.

“Mornara” je samo bod dijelio od plasmana u drugu ligu. 

Početak ovogodišnjeg fudbalskog prvenstva Crne Gore, simpatizeri “Mornara”očekivali su sa posebnim interesovanjem. Razlog je taj što su pritajene želje za mnogo većim uspjehom od onoga što je “Mornar” postigao u prošlom prvenstvu. “Mornar” je u ovo prvenstvo ušao spremniji nego ikad. Pripreme su trajale skoro mjesec  dana a svakom treningu prisustvovalo je najmanje dvadeset igrača.

Svaki od njih je pripreme ozbiljno shvatio i pod rukovodstvom novog trenera Danila Delibašića nastojali su da steknu što bolju formu.

Došla su i pojačanja u vidu Nikezića i Đečevića iz “Titograda” kao i Šehovića i Petranovića iz Starobarske “Sloge”, dok je Perović otišao na odsluženje vojnog roka. U pretposlednjem kolu na golu “Mornara” debitovao je Dragan Baka Stojanović, međutim, za prva tri minuta primio je dva  gola, pa je zamijenjen poslije pet minuta.

Kasnije je Dragan Stojanović postao jedan od najboljih golmana u istoriji “Mornara”.

Sezona 1968 / 69.

U takmičarskoj 1968/69 godini “Mornar” je zauzeo deveto mjesto sa gol razlikom 35:46, a osvojio je 20 bodova. “Mornar” je od početka do kraja prvenstva stalno na “oštrici brijača”. Polovina fudbalera igrala je u posuđenim cipelama. Ekipa je imala samo dvije garniture dresova.

Fudbaleri su polazili na put dajući iz svojih džepova poslednji dinar. Ako već tim nije bio posebnog kvaliteta i utakmice baš nisu bile briljantne, bar je bilo uzuzetno zanimljivo i uzbudljivo.

Svaka utakmica je presudna, svaka greška možda fatalna, i sve to daje posebnu čar - čar vječitog rizika koji mogu izdržati samo najjači i najhrabriji.Kako je prošlogodišnja sezona bila najuspješnija za “Mornar”, mladići iz Bara su sa  nestpljenjem  očekivali  početak  nove sezone. A početak kakav se poželjeti može!

Pobijedili su sve protivnike za kup Titogradskog saveza i osvojeni pehar donijeli u Bar. Međutim, tada dva najbolja igrača napuštaju “Mornar”.

Danilo Delibašić, potpisao je za “Čelik” iz Nikšića a Radovan - Lale Bokan za “Sutjesku”. U isto vrijeme je i golman “Mornara”, Branko Bujić, prešao da brani za Titogradsku “Budućnost”.

Sezona  1969 / 70.

Ove takmičarske 1969/70. godine sa 28 bodova i gol razlikom od 40:24, “Mornar” je osvojio treće mjesto u repubičkoj ligi koja broji 12 klubova, i to je, dotada, bio najveći uspjeh “Mornara” u “republičkom” takmičenju. Ostaje žal za drugom ligom, jer je nekoliko kola pred kraj bio prvi i najveći kandidat za drugoligaški status.

U upravi i među igračima “Mornara” nikako ne mogu da prebole i zaborave poraz od “Bokelja” na svome terenu, koji je došao poslije tri visoke pobjede, na startu prvenstva. Poslije tog neočekivanog poraza “Mornar” se brzo oporavio, a u jednom trenutku čak i izašao na sami vrh tabele, uslijedili su susreti koji su bili uvijek zanimljivi i neizvjesni kada je u pitanju bio konačan rezultat, da bi na kraju završio na trećoj poziciji.

Ambicije kluba na početku prvenstva su bile da se plasiraju negdje u sredini tabele. Željeli su da izbjegnu borbu za opstanak i ako se ukaže prilika uključe u borbu za vrh, kao i da stvore pobjedničke ekipe  koja  će  u  najskorije  vrijeme  igrati

zapaženu ulogu u crnogorskom fudbalu. Tadašnji tim “Mornara” je isključivo bio barska škola fudbala, pa se čini potpuno opravdanim ovako postavljene ambicije.

Uz  Danila Delibašića koji iz godine u godinu predvodi ekipu “Mornara” ove godine je i Slobodan Miki Mašanović imao uspješan golgeterski nastup, postigao je 10 golova i bio jedan od najboljih strelaca lige.

1.Iskra                22  16  2  4            57:26  34

2.Bokelj              22  16  1  5            69:28  33

3.Mornar           22  12  4  6            40:24  28

4.Rudar                22  10  5  7            48:30  25                              

5.Arsenal          22   9   4  9            38:31  22

6.Dečić               22   9   4  9            46:44  22

7.Ivangrad        22  10 2 10          33:47  22

8.Čelik               22   9  3 10            42:32  21

9.Spuž                 22   7  7  8             39:41  21

10.Jezero            22   7  4  11           36:50  18

11.Crvena st.    22   4  3  15           27:57  11

12.Muo                 22   3  1 18            18:69   7

 Sezona 1970 / 71.

U sezoni 1970/71.godine“Mornar” je zauzeo peto mjesto sa 22 boda i gol-razlikom 28:43. Imao je isti brod pobjeda i poraza. Interesantno je bilo i to da je tri utakmice izgubio “za zelenim stolom”.

Naime, na utakmici 7. kola protiv “Jedinstva” u Baru pri vođstvu gostiju od 1:0,igrači “Mornara” su napali sudiju koji je morao da u 65. minutu prekine susret. Utakmica je registrovana sa 3:0 za“Jedinstvo”, a“Mornar” je kažnjen 4 mjeseca neigranja pred svojom publikom.

Svoje utakmice kao domaćin, ekipa “Mornara” je igrala u Kotoru. Slična situacija se dogodila i u 8. kolu, kada je u Tivtu prekinuta utakmica u 41. minutu pri rezultatu 3:0 za “Arsenal”. Utakmica ”Rudar” - “Mornar” koja je odigrana u poslednjem kolu, prekinuta je u 22. minutu pri rezultatu 1:0 za “Rudar”, jer su igrači “Mornara” napali sudiju pa je ona, najvjerovatnije završena službenim rezultatom 3:0 za “Rudar”.         

“Mornar” je već dvije sezone u teškoj materijalnoj situaciji, dugo se nije znalo ko i kako će voditi ovaj klub i da li će uopšte igrati.  

Za “Mornar” su ove takmičarske sezone nastupili: Dragan Stojanović, Stevo Glendža, Milo Petranović, Slobodan Đinđinović, Slobodan Vučinić, Milan Ćalasan, Slobodan Mašanović, Pero Dragišić, Velizar Merdović, Danilo Delibašić, Gojko Božović, Slobodan Petrović, Dragan Nikezić, Savo Ratković, Jovica Radović, Petko Begović, Dragan Kostić, Mihailo Vukazić, Predrag Đurišić, Anđelko Vojinović.

Branko Bujić

Rođen je u Sozini, opština Bar, 1947. godine. Fudbal je bio i ostao najveća ljubav Branka Bujića, mada mu ni drugi sportovi nijesu bili strani. Oprobao se kao veoma dobar plivač, rukometaš, pa čak i košarkaš, a njegove kolege  smatraju da je svojom visinom i korpulentnošću, u drugim sportovima mogao postići mnogo više nego u fudbalu.

Bujić je kao fudbaler, dogurao iz tada male sredine kao što je Bar do čuvara mreže u “Budućnosti”, u kojoj je bio od 1968. do 1973. godine, a onda se preselio u Bar, i tamo radio u Skupštini opštine od 1973. do 1986. godine. Profesor je istorije, ali nije radio u struci; iz Opštine odlazi na dužnost direktora sportskog centra u Baru, i tu je ostao pet godina. Kasnije je radio u MUP-u Crne Gore; tri godine kao savjetnik Ministra za sport Crne Gore (1995-98).

Odmah po povratku u Bar, počinje njegov brzi uspon na sudijskim listama. Položio je za sudiju (1974); za republičkog sudiju (1976), a za saveznog (1978). Na listu pomoćnih sudija II lige došao je 1978, na listu za glavno suđenje 1979. Tri godine kasnije dolazi na listu sudija Prve lige, i tu, s prekidom od dvije godine, ostaje do 1991. godine.  Prema Bujićevoj evidenciji, sudio je 453 zvanične utakmice.  

Do kraja karijere, Bujić je bio jedan od rijetkih sudija njegovog ranga  koji je sudio što mu se ponudi, što se od njega traži. Nikad mu nije bilo teško poći na utakmicu regije, Republičke lige. Bujić je imao čast da sudi finale Jugo-kupa između “Partizana” i “Veleža” (6:1), 1989. godine.

 Avgusta 1986. godine sudio je veliki derbi “Hajduk”- “Crvena zvezda”(u Splitu) gosti su pobijedili sa 4:0. Sudio je utakmicu četvrtfinala jugo-kupa “Partizana” i “Crvene zvezde” 1988. godine. Vrhunsko suđenje je demonstrirao na turniru “Marjan”1990.godine.

Sudio je susret “Hajduk”-”Fortuna”(Diseldorf)  pred svim jugoslovenskim sudijama koji su tu bili na seminaru. Za suđenje je dobio najbolju ocjenu.

Na inter-listi je bio tri godine i sudio pristojan broj mečeva, ukupno 19. Posebno je želio da istakne prijateljsku utakmicu Mađarska - Švajcarska na čuvenom “Nep -  stadionu” u Pešti, pa utakmicu “Žalgiris” -  “Geteborg” 2:0, igranu na stadionu u Viljnusu (Litvanija), pa utakmice finala SE kupa između “Barija” i “Đenove” (trofej je stigao u Bari). Sudio je i na velikom međunarodnom omladinskom turniru u Izraelu, na prelazu iz 1990. u 1991. godinu.

Imao je Branko Bujić i neprijatnih trenutaka. On je 26. septembra 1990. vodio jedan veliki derbi (”Hajduk”-“Partizan”),ali ga nije doveo do kraja. A takav neslavan kraj nije bio samo kraj jedne utakmice  to je bio-početak kraja jedne države…

Branko Bujić je sudijsku karijeru, svojom odlukom, završio u 44. godini. Sudija sa njegovim domaćim, pa i međunarodnim rejtingom, mogao je ostati još koju godinu na listama.

Slike:

1. “Mornar” iz 1966/67. godine. Gore: Danilo Delibašić, Drago Đurović, Draško Perović, Petko Begović, Vučko Slavković, Kukuličić, Dolje: Tomo Aleksić, Branko Bujić, Aco Cvetinović, Nikola Vukčević, Pavle Kopitović.

 2. Jun 1967. godine, na brodu “Sveti Stefan” - gostovanje ekipe “Mornara” u Akadiji (Italija)

3. “Mornar” iz 1968/69. godine. Gore: Anto Vicković - trener, Danilo Delibašić, Dušan Vujović,  Dragan Kostić, Martin Dragišić, Bato Vukazić, Slobodan Ratković, Predrag Đurišić, Dolje: Pavle Kopitović, Dino Šehović, Slobodan Mašanović, Drago Sjekloća.

 4. “Mornar” iz 1969/70. godine. Stoje: Danilo Delibašić, Draško Perović, Dragan Kostić, Grga Vojinović, Dušan Vujović, Slobodan Mašanović. Čuče: Stevo Glendža, Predrag Ratković, Martin Dragišić, Predrag Đurišić, Slobodan-Bidžo Đinđinović.

(U toku je prikupljanje materijala za monografiju 100 godina fudbala u Baru, svi zainteresovani mogu svoje slike, biografije, zanimljivosti - dostaviti autoru ovih redova ili poslati na mejl: macko@t-com.me)