Aerodromi Crne Gore i Albanije – ko se bolje pozicionira kao regionalno čvorište?

Aerodromi Crne Gore (ACG) tokom 2022, 2023. i 2024. godine odobrili su skoro 30 miliona eura podsticaja avio-kompanijama koje su produžavale period letenja ka Crnoj Gori, otvarale nove linije ili povećavale broj rotacija na postojećim rutama.

Tokom predstojeće zimske sezone 2025/2026. čak osam avio-kompanija održavaće cjelogodišnje linije sa Aerodroma Podgorica ka 15 destinacija. Na aerodromu u Tivtu tokom cijele godine saobraćaj će realizovati najmanje dvije kompanije, a postoji mogućnost da im se pridruži i Turkish Airlines. Kako tvrde iz ACG u odgovoru na pitanje „Dana“, Crna Gora se na taj način pozicionira kao destinacija dostupna 365 dana u godini.

S druge strane, upoređujući sa brzim rastom turizma u Albaniji, jasno je da avio-dostupnost igra ogromnu ulogu. Dok Crnu Goru tokom cijele godine povezuje osam kompanija, Albaniju sa svijetom povezuje čak 37. Tirana se tako profilisala kao regionalno čvorište sa širom mrežom destinacija i stabilnim letovima tokom čitave godine.

Podgorica – 15 destinacija u zimi 2025/26.
Prema dosadašnjim najavama, na Aerodromu Podgorica tokom zime 2025/2026. cjelogodišnje linije održavaće:

Air Montenegro (Beograd, Ljubljana, Rim, Cirih, Istanbul)
Air Serbia (Beograd)
Austrian Airlines (Beč)
Turkish Airlines (Istanbul)
Ryanair (London)
Wizz Air (Milano, Dortmund, Memmingen, Budimpešta)
Pegasus Airlines (Ankara, Izmir, Istanbul – Sabiha Gökçen)
LOT Polish Airlines (Varšava).
Za Aerodrom Tivat je potvrđeno da će tokom cijele godine letjeti Air Montenegro (Beograd, Istanbul) i Air Serbia (Beograd), dok se čeka odluka Turkish Airlines o uvođenju zimskih letova za Istanbul.

Poređenje Tirane i Podgorice
Iako udaljeni svega dvjesta kilometara, aerodromi u Podgorici i Tirani razvijali su se u različitim okolnostima.

Tirana International Airport: izgrađen 1954–1957, otvoren 1958. Pista duga 2.750 m i široka 45 m, što omogućava slijetanje wide-body aviona. Jedan modernizovani terminal, kapaciteta preko 10 miliona putnika (2024). U privatnom upravljanju kompanije Kastrati Group do 2040. godine.
Aerodrom Podgorica: otvoren 1977. godine. Pista duga 2.500 m, široka 45 m. Jedan terminal obnovljen 2006. godine, projektovan za oko milion putnika godišnje. U potpunom državnom vlasništvu.
Ovi podaci pokazuju tehničku prednost Tirane, što se ogleda u višestruko većem broju putnika. Ipak, Podgorica ostaje ključna kapija Crne Gore i ima specifičnu stratešku ulogu u razvoju saobraćajne infrastrukture zemlje.

Tirana – 37 kompanija i preko 10 miliona putnika
Na aerodrom u Tirani sleće 37 kompanija, uključujući najveće evropske grupacije: Lufthansa, Air France–KLM, International Airlines Group (IAG), kao i Wizz Air, Air Albania, Ryanair, easyJet, Turkish Airlines.

Ova raznovrsnost obezbjeđuje da Tirana nije oslonjena samo na sezonu, već da ima stabilnu avio-ponudu tokom čitave godine prema ključnim evropskim i bliskoistočnim centrima.

Strateški izazovi za Crnu Goru
Nakon uvođenja sankcija i gubitka direktnih letova za Rusiju, Crna Gora je izgubila preko 110.000 putnika godišnje. U ljetnjoj sezoni 2019. samo ka Rusiji bilo je više od 50 nedjeljnih letova.

Iz ACG naglašavaju da broj cjelogodišnjih ruta zavisi od interesovanja putnika, ali i od spremnosti države i samih aerodroma da ulože u takav vid povezanosti.

Jasno je da je Tirana danas u prednosti kada je riječ o broju avio-kompanija i ponudi linija, ali i da Crna Gora postepeno gradi poziciju dostupne destinacije tokom cijele godine. Predstojeći period biće odlučujući za strateško jačanje njene konkurentnosti u regionu.

Rad ACG i rezultati
ACG u 2026. godinu ulazi sa ambicijom da poveća broj avio-linija i baziranih aviona, uz mogućnost produženja radnog vremena aerodroma.

U periodu 1. januar – 31. avgust 2025. godine, Aerodromi Crne Gore opslužili su 2.199.936 putnika – osam odsto više u odnosu na isti period rekordne 2024. godine i 16 odsto više u odnosu na 2019. Takođe je zabilježeno 21.397 avio-operacija, što je pet odsto više nego prošle godine.

Iz ACG ističu da je rast rezultat komercijalne politike i podsticajne šeme kreirane uz podršku Ministarstva saobraćaja.