Zeković: Masakr u Baru najveći poslijeratni zločin u Crnoj Gori
Dio žrtava masakra u Baru, izvršenog 1. aprila 1945. godine nad prisilno mobilisanim regrutima albanske i bošnjačke nacionalnosti, pokopan je na brdu Mukoval, opština Bar.
Kako se navodi u saopštenju Aleksandra Saše Zekovića, aktiviste za ljudska prava i podnosioca krivične prijave, Specijalnom državnom tužilaštvu (SDT) je predata dopuna krivične prijave kojom se ukazuje da su prikrivene masovne grobnice na Mukovalu decenijama njegovali i obilježavali sami mještani, čuvajući sjećanje na žrtve.
„Masovno vansusko ubijanje u Baru, 1. aprila 1945. godine, predstavlja najveći poslijeratni zločin na teritoriji Crne Gore. Tom prilikom starješine i pripadnici Desete crnogorske udarne brigade, uz pomoć određenih građana, ubili su najmanje 452 osobe albanske i bošnjačke nacionalnosti, dok je njih 104 ranjeno“, navodi Zeković u saopštenju.
U dopuni prijave predložene su mjere koje postupajući specijalni državni tužilac može naložiti policijskim službenicima Odjeljenja bezbjednosti Bar, kako bi se prikupila obavještenja i locirale grobnice, što je preduslov za uviđaj i ekshumacije.
Prijavi se pridružio i Crnogorski komitet pravnika za ljudska prava, čiji je predsjednik, advokat Velija Murić, naglasio da „ovaj zločin, prema savremenim standardima međunarodnog prava, ima karakteristike ratnog zločina, da kao takav ne zastarjeva i da ostaje moralna, politička i pravna obaveza države da utvrdi činjenice, prizna zločin i oda poštu žrtvama“.
Zeković podsjeća da je o zločinu u Baru pisano u brojnim radovima i svjedočenjima – od memoarske knjige narodnog heroja i generala JNA Boška Đuričkovića, preko studije koju je uredio dr Nail Draga, do istraživanja novinara Brana Mandića i radova autora kao što su Branko Petranović, Željko Milović i drugi. O značaju teme više puta je govorio i istaknuti predstavnik Albanaca u Crnoj Gori, Mehmet Bardi, koji je još 2010. godine dobio obećanje tadašnjeg premijera Mila Đukanovića da će nadležni organi otvoriti istragu.
Albanski nacionalni savjet i Bošnjačko vijeće u Crnoj Gori uspostavili su, prvi put nakon 1945. godine, komemorativnu praksu posvećenu žrtvama ovog zločina. U Skupštini opštine Bar je, po inicijativi advokata Kolja Camaja iz Tuzi, pokrenut postupak za memorijalizaciju ovog zločina, a inicijativu su podržali i potpredsjednici Skupštine Crne Gore Nikola Camaj i Mirsad Nurković.
„Priznanje nevinih i civilnih žrtava ne treba i ne može da se koristi za odbacivanje veličanstvene tekovine narodnooslobodilačke borbe, već je moralna obaveza savremene Crne Gore“, poručio je Zeković.
